บทความ
เครื่องปลูกข้าว
ในปัจจุบันการปลูกข้าวจะมีอยู่ 3
รูปแบบ คือ การปลูกข้าวแบบดำกล้าข้าวหรือนาดำ
การปลูกข้าวแบบหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวหรือนาหว่าน และการปลูกข้าวแบบหยอดเมล็ดพันธุ์ข้าว
ซึ่งทั้ง 3
รูปแบบปัจจุบันจะมีการใช้เครื่องจักรกลในการปลูกข้าวเป็นไปตามรูปแบบของการปลูกข้าว
ได้แก่
เครื่องปลูกข้าวนาดำหรือเครื่องดำนา
(Rice Transplanter) 
ในการใช้เครื่องปลูกข้าวแบบนี้จะต้องมีการเตรียมกล้าข้าวก่อน
โดยการปลูกกล้าข้าวในถาดปลูกซึ่งพอกล้าข้าวมีอายุได้ประมาณ
10-15 วัน ก็สามารถนำไปปลูกได้โดยการใช้เครื่องปลูกข้าวนาดำ
ซึ่งลักษณะของเครื่องปลูกข้าวนาดำเป็นแบบเดินตามหรือนั่งขับ
ซึ่งการทำงานของเครื่องปลูกข้าวนาดำนี้ ซึ่งจะต้องนำต้นกล้าข้าวที่ได้อายุไปวางไว้บนรางนำต้นกล้าข้าวเข้าสู่กลไกจับกล้าข้าวปักลงในดิน
โดยใช้ต้นกำลังเป็นเครื่องยนต์เบนซินขนาด
4-21 แรงม้า สามารถปลูกข้าวได้จำนวน 4-8 แถว
โดยมีอัตราการทำงานระหว่าง 6-30 ไร่ต่อวัน
แต่การใช้เครื่องปลูกข้าวแบบนาดำนี้จะต้องมีการเตรียมดินที่ดีและมีลักษณะโครงสร้างของเนื้อดินที่ค่อนข้างเหนียวทำให้ต้นข้าวไม่ล้ม
เครื่องปลูกข้าวนาหว่าน
การปลูกข้าวนาหว่านจะมีการปลูกข้าวอยู่
2 แบบ คือ นาหว่านข้าวแห้งและนาหว่านน้ำตม โดยนาหว่านข้าวแห้งจะทำก่อนที่ฝนจะตกหรือเรียกว่านาหว่านสำรวย
ซึ่งจะทำในเขตพื้นที่ที่ไม่อยู่ในเขตชลประทานหรือพื้นที่มีน้ำไม่เพียงพอ
ส่วนนาหว่านน้ำตมจะทำในเขตพื้นที่ชลประทานหรือพื้นที่มีน้ำเพียงพอ
เครื่องปลูกข้าวนาหว่านจะมีลักษณะการปลูกข้าวโดยการหว่านหรือกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวให้ครอบคลุมพื้นที่แปลงนาข้าว
โดยจะมีเครื่องปลูกข้าวหลายรูปแบบ เช่น เครื่องหว่านข้าวแบบสะพายหลัง
ซึ่งจะมีท่อพ่นเมล็ดพันธุ์ข้าวจะใช้ต้นกำลังจากเครื่องยนต์เบนชินขนาดไม่เกิน 0.5
แรงม้าไปขับพัดลมเพื่อทำหน้าที่พ่นหรือเป่าเมล็ดพันธุ์ข้าว และเครื่องหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าว
ซึ่งจะมีตัวจานเหวี่ยงทำหน้าที่กระจายเมล็ดพันธุ์ข้าว
ซึ่งจะใช้ต้นกำลังขับโดยตรงจากเพลา PTO
ของรถแทรกเตอร์
และในปัจจุบันได้มีการนำโดรนมาดัดแปลงใช้ในการหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวแต่ก็ยังไม่แพร่หลายมากนัก
เครื่องหยอดหรือโรยเมล็ดพันธุ์ข้าว
เป็นเครื่องปลูกข้าวที่มีลักษณะการปลูกข้าวเป็นแถว
สามารถที่จะกำหนดจำนวนเมล็ดพันธุ์ข้าวต่อหลุม จำนวนแถว
และระยะห่างระหว่างแถวได้ตามต้องการ
โดยจะใช้วิธีการลากจูงจากแรงงานคนหรือใช้ต้นกำลังเป็นรถไถเดินตามหรือรถแทรกเตอร์ก็ได้ตามลักษณะและขนาดของเครื่องหยอดเมล็ด
โดยสามารถใช้ได้กับนาหว่านข้าวแห้งและนาหว่านน้ำตม
ปัจจุบันเครื่องหยอดหรือโรยเมล็ดจะนิยมใช้กันมากเนื่องจากสามารถกำหนดจำนวนเมล็ดต่อหลุมได้
ทำให้เป็นการประหยัดปริมาณการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าว
เป็นผลทำให้สามารถลดต้นทุนด้านปริมาณการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวลง
เครื่องหยอดหรือโรยเมล็ดซึ่งส่วนใหญ่จะทำจากท่อพีวีซี
การทำงานของเครื่องจะใช้วิธีการลากจูงด้วยแรงงานหรือรถไถเดินตามจะมีลักษณะเป็นแกนยาวที่ประกอบด้วยกล่องบรรจุเมล็ดข้าวปลูกที่ทำการเจาะรูที่มีความห่างตามระยะปลูกจำนวน
6-8 ลูก
สามารถปลูกได้ครั้งละ 6-8 แถว
หรือบางครั้งอาจจะมีการนำเครื่องปลูกเมล็ดถั่วเขียวหรือข้าวโพดมาปรับแต่งลูกหยอดให้ใช้งานสำหรับการหยอดเมล็ดพันธุ์ข้าวด้วยก็ได้