ประเทศไทยนำเข้าปุ๋ยเคมีทั้งหมดปีละ 3.6 ล้านตัน ซึ่งในจำนวนนี้เป็นปุ๋ยสูตรสำเร็จ 1.8 ล้านตัน การผสมปุ๋ยเคมีใช้เอง จึงทำให้ลดเงินตราต่างประเทศ จากการนำเข้าปุ๋ยสูตรสำเร็จที่มีสารตัวเติม 4,320 ล้านบาท/ปี และลดค่าใช้จ่ายซื้อสารตัวเติมในประเทศ 3,240 ล้านบาท ซึ่งการลดค่านำเข้า ค่าเก็บโกดัง ค่าขนส่งทั่วประเทศ ค่าดอกเบี้ย ค่าบรรจุ ฯลฯ ที่เกษตรกรจ่าย ปีละ 1,620 ล้านบาท

        สารตัวเติม ได้แก่ ดินทราย ดินขาว ยิบซั่ม ฯลฯ ที่รวมอยู่ในปุ๋ยสูตรสำเร็จแต่ขายราคาเดียวกัน ถ้าเกษตรกรผสมปุ๋ยเคมีใช้เองเพียง 20% ของจำนวนปุ๋ยที่ใช้ทั้งประเทศ จะลดค่าใช้จ่ายสารตัวเติมถึงปีละ 1,840 ล้านบาท และปุ๋ยผสมใช้เองถูกกว่าปุ๋ยสูตรสำเร็จถึงตันละ 1,000-1,500 บาท

        การผสมปุ๋ยเคมีสูตรต่างๆ ใช้เอง คือ การนำแม่ปุ๋ยสูตรต่างๆ เช่น 18-46-0, 46-0-0, 21-0-0, 0-0-60 มาผสมให้เข้ากันตามตารางผสมปุ๋ยที่กรมวิชาการเกษตรจัดทำขึ้นและสามารถผสมได้ทุกสูตรที่มีขายในท้องตลาด

อุปกรณ์

เครื่องชั่งขนาด 25-50 กก., พลั่วหรือจอบ, ถังและขันพลาสติก, แม่ปุ๋ย

ตารางผสมปุ๋ยเคมี

ขั้นตอนการผสมปุ๋ย

            เลือกสูตรและอัตราการใช้ตามคำแนะนำ คำนวณหาปริมาณ และชั่งแม่ปุ๋ยแต่ละชนิดจากตาราง นำแม่ปุ๋ยที่ชั่งได้เทลงบนพื้นเรียบและแห้ง ใช้จอบ  พลั่ว ผสมคลุกเคล้าปุ๋ยในกองให้เข้ากัน นำบรรจุกระสอบเพื่อขนย้ายไปไร่นา การหว่านหรือใส่ต้องใส่ปริมาณน้อยกว่าเดิมเพราะไม่มีสารตัวเติม

         ข้อดี

• ตัดปัญหาเรื่องปุ๋ยปลอม/ปุ๋ยไม่ได้มาตรฐาน
• ใช้ปุ๋ยราคายุติธรรม มีทางเลือกเพิ่มขึ้น
• สูญเสียน้อยกว่า เพราะลงทุนถูกกว่า
• ถ้าชำนาญสามารถปรับสูตรได้
• มีปุ๋ยใช้ทันเวลา

 ข้อจำกัด

• เสียเวลาผสม (10 กระสอบ ใช้เวลาประมาณ 30 นาที)
• ผสมแล้วควรใช้ให้หมดใน 30 วัน
• แม่ปุ๋ยมีขายไม่ครบทั้ง 3 ชนิด ในบางพื้นที่
• แหล่งขายแม่ปุ๋ยมีน้อย
• ต้องอ่านเข้าใจจึงทำได้
• ต้องมีตารางผสมปุ๋ย

ปุ๋ยที่ขายในท้องตลาดและสารตัวเติม

การใช้แม่ปุ๋ยผสมคิดจาก 100 กิโลกรัม